HAMİLELİK VE GEBELİKTE BESLENME

Yaşamımız boyunca her daim beslenmenin önemli olduğunu vurguluyoruz. Aynı şekilde gebelik dönemi ve beraberinde getirdiği emzirme döneminde de anne ve bebeğin sağlığı için beslenme çok önemlidir. Annenin sağlıklı bir besin alımı ile kendisini bedenen ve ruhen daha zinde hissedecektir ve dolayısıyla da bebeğinin gelişimine destek olacaktır. Yanlış beslenmenin sonucunda ise; erken doğum, ölü doğum, bebeğin bedensel gelişimi, zihinsel gelişim yetersizliği, annenin halsizlik, yorgunluk, vitamin eksikliği, vücuttaki depoların azalması ile oluşacak sağlık sorunları ve ruhen huzursuzluk yaşama gibi sorunlara neden olabilir.

Gebe annenler ilk dönemlerde yaşayacağı mide bulantısı, kusma gibi sorunlarının önüne geçmesi için azar azar ve sık aralıklarla beslenmesi gerekmektedir. Sabah kahvaltıdan önce 1 dilim yağsız peynir ve 1-2 adet etimek veya galete yemelerini tavsiye ediyorum. Bu sabah ki veya günün ilerleyen saatlerinde oluşacak mide bulantısının kısmen önüne geçecektir. Mideye direk yüklenmek daha çok mide asitesini arttırabileceğinden kusma ve bulantıyı arttırabilir. Bu ufak atıştırmanın 1-2 saat sonra ardından kahvaltı ile güne başlanabilir. Aşırı mide bulantısı yaşayanlar bir-iki çeşitle yemeklerinizi sınırlandırın. Çiğ sebzeleri yemekle tüketmeyiniz. Sıvı alımını yemekten yarım saat önce veya yemekten 1 saat sonra tüketin. Yemeklerinizde yağı ve baharatı kısıtlayınız.

Günlük beslenme periyodu ise yeterli ve dengeli beslenmeden oluşmalıdır. Yani düzenli olarak gün içerisinde süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri, tahıl gurubu ve sebze-meyve tüketimine özen gösterilmelidir.

Günlük 3 porsiyon süt ve süt ürünlerini, en az 5 porsiyon meyve-sebze tüketimini, 8-15 porsiyon tahıl gurubu ve en az 4-5 porsiyonda et ve et ürünlerini tüketmelidirler.

Gebelerin ilk 3 ayında mide bulantısının önüne geçmeye yönelik beslenme programları düzenlemek gerekir. Ayrıca aşırı kilo sorunu yaşayanların ilk 3 ayında aylık 1-2 kilo vermesini sağlayacak şekilde beslenme programları düzenlenir. Artık ilk 3 ayın sonunda da bebeğin gelişimi ve annenin iştah artışı ile azalan besin depolarını arttırmak amaçlı doğru ve sağlıklı beslenme hedef alınır.

Hamileliğin ilk 3 ayında kadınların BKİ (beden kitle indeksi) göre aylık 500 gr veya 1,5 kg alması ve sonraki aylarda aylık 1,5 kg -2 kg almaları önerilir.

Gebelik sürecinde işlenmiş ürünler ,hazır gıdalar, aşırı şekerli, aşırı yağlı gıdalardan uzak kalınmalıdır. Bebeğin beslenme alışkanlığı anne karnında 4 aylık iken oluşmaktadır. Bu nedenle doğumdan sonraki gelişim sürecinde bebeğinizin sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırmak adına hamilelik sürecinde beslenmeye dikkat ediniz.

Özellikle son 3 ayda östrojen ve progesteron hormonuna bağlı olarak oluşan ödemler olacaktır. Günde 8-10 bardak muhakkak su tüketilmeli ve tuz kısıtlanmalıdır. Turşu, salamura, sucuk, salam ,sakatat gibi tuz oranı yüksek besinlerin tüketimine dikkat edilmelidir. İlerleyen dönemlerde tansiyon sorunu ile preeklemsi riski ortaya çıkabilir.

Haftada 2 gün balık ,2 gün kırmızı et , 1-2 gün tavuk veya 1-2 gün baklagil yemelidirler.

Kan değerleri düşük anne adayları et tüketiminde bol yeşillik ve kilo sorunu ya da şeker hastalığı yoksa taze sıkılmış meyve suyu tüketebilirler. Çay, kahve tüketimini yemeklerden 1 saat sonra gerçekleştirmelidirler.

Gebelik döneminde düzenli kalsiyum alımı ileriki yaşlarda kemik erimesinden korur. Bu nedenle gün içerisinde 3 bardak süt veya süt gruplarından tüketilmelidir. Özellikle gece yatmadan önce 1 bardak tarçınlı süt tüketmeleri hem rahat bir uyku ve tokluk sağlayacak hem de kalsiyumun vücutta kalmasını sağlayacaktır.

Vücutta oluşan kramplar için muz, patates, kivi, çiğ badem, kakolu tatlılar, çiğ kaju gibi potasyum yüksek gıdalar tüketebilirler.

Kabızlık yaşayan gebeler posa içeriği yüksek gıdalar tercih etmelidirler. Meyve suyu yerine meyvenin kendisini tüketin, kefir veya probiyotik yoğurt içine keten tohumu ve yulaf ezmesi veya kuru meyveler ilave ederek tüketmeniz tavsiye ederim.

Gebeliğin 4. Ayından sonra kullanılan demir takviyeleri sütle birlikte veya yemek arasında tüketilmemelidir. Çünkü kalsiyum demir emilimini azaltır.

Emzirme döneminde ise; gebelik sürecinde olduğu gibi yeterli ve dengeli beslenme programları düzenlenmelidir. Bebeğin gelişimi ve annenin sağlığı için doğru beslenmesi ve aldığı kiloları vermesi gerekir.

Süt oluşumu için günde 2,5-3 litre arasında su tüketilmelidir. Şerbetli tatlıların, abur-cuburların yerini bol yeşillik, meyve, süt ve süt ürünleri almalıdır.

Hafta da 1-2 gün olmak kaydıyla sütlü tatlı, komposto tercih edilebilir.

İlk ay bebeğin gaz sorununu önlemek için gerekirse baklagiller tüketilmemelidir. Karanabahar, brokoli, lahana gibi yine gaz yapıcı sebzeler iyice pişirilmelidir.

Kafein alımı kısıtlanmalıdır. Alkol ve sigara kesinlikle tüketilmemelidir.

Su, yulaf ezmesi, ayva, rezene çayı, susam, kuru incir, leblebi, havuç, tarçınlı ballı süt, yoğurt, kuru üzüm, ıspanak, fındık-fıstık-bade-kaju gibi yağlı tohumlar, tüm yeşillikler, turp, kuru soğan, sarımsak, hurma, havuç kısıtılı tüketilmesi şartıyla boza, tahin-pekmez tüketimi emzirme döneminde tavsiye edilen besinlerdir.